همه دستگاه های جاروبرقی خانگی، تجاری، نیمه صنعتی و جاروبرقی صنعتی بر اساس ایجاد خلا در مخزن دستگاه عمل می کنند که وظیفه ایجاد آن بر عهده پمپ مکنده دستگاه می باشد. مکنده ها با توجه به نوع کاربردی که دارند، دارای پمپ مخصوص به خود هستند تا نیازهای مشتریان را مطابق با نوع و میزان آلودگی رفع کنند. هر رده از جاروهای برقی مجهز به پمپی متناسب با ساختار و عملکردشان هستند که در این مقاله به بررسی انواع پمپ مکش مورد استفاده در جاروبرقی ها پرداخته می شود.
پمپ مکنده صنعتی
مکنده صنعتی یا جاروبرقی صنعتی یک دستگاه نظافتی کارآمد و پر کاربرد جهت جمع آوری ضایعات و انتقال موادصنایع مختلف می باشد. پمپ مکش یکی از بخش های اصلی این دستگاه به حساب می آید که توسط موتور به حرکت در می آید. هرچه عملکرد پمپ مکش در ایجاد خلا مخزن بهتر باشد، مکش با قدرت بهتری صورت می گیرد. پمپ سانتریفیوژال، ساید چنل، بلید، لوب و ونتوری پر کاربرد ترین پمپ های مودر استفاده در مکنده های صنعتی می باشند که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.
پمپ مکنده سانتریفیوژال
اساس کار یک پمپ مکش سانتریفیوژال بر ایجاد نیروی گریز از مرکز می باشد. پمپ سانتریفیوژال توسط موتور با یک اتصال مستقیم به حرکت در می آید. با توجه به نوع طراحی پمپ و پره های آن این حرکت دورانی موجب می شود تا هوای جمع شده در مرکز پمپ به دلیل نیروی گریز از مرکز به اطراف و بیرون از پمپ منتقل شود و در مرکز پمپ یک خلا نسبی شکل گیرد. با توجه به هزینه تولید و قیمت مناسب، امروزه می توان پمپ های مکش سانتریفیوژال را در اکثر جاروبرقی های خانگی و تجاری مشاهده نمود. این پمپ ها با دارا بودن قدرت مکشی برابر ۲۵۰۰ میلیمتر آب توانایی ایجاد ۲۵ درصد خلا را دارا می باشند. بیشینه سرعت مکش در پمپ مکش سانتریفیوژال در حدود ۲۰۰ مترمکعب در ساعت است. از این پمپ ها بیشتر به منظور انجام عملیات های متداول تجاری و نیمه صنعتی استفاده می شود. در بسیاری از جاروبرقی های تجاری و نیمه صنعتی به منظور افزایش میزان سرعت مکش از دو یا چند پمپ مکش سانتریفیوژال به صورت موازی استفاده می گردد؛ در این صورت قدرت مکش نهایی برابر با قدرت مکش هر پمپ و سرعت مکش برابر با ضرب تعداد پمپ در سرعت مکش یک پمپ برابری می کند.
پمپ مکنده ساید چنل
پمپ مکنده ساید چنل برای دستگاه های جاروبرقی صنعتی به گونه ای طراحی شده که پره های موجود در کانال بیرونی هوا را به چرخش در می آورد. هوا از طرق کانال ورودی به درون پمپ آمده و سپس توسط پره ها به حرکت در می آید؛ بدین صورت که پره ها هوا را می چرخاند و به سمت لبه خروجی هدایت می کند. به دلیل این که این لبه تقریبا بسته می باشد، هوا اجازه عبور ندارد و تنها پره ها می توانند از آن عبور کنند؛ در نتیجه هوا از طریق کانال خروجی از پمپ خارج می شود و خلا به وجود می آید. هر چه لبه خروجی با پره ها بیشتر تماس داشته باشد هوای کمتری به پمپ باز می گردد. در نتیجه حجم هوای خارج شده بیشتر می شود و در اثر این امر قدرت مکش افزایش می یابد. پمپ ساید چنل، دارای قدرت مکش معادل ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ میلی متر آب است و در ساختار مکنده صنعتی تعبیه می شود.
پمپ مکنده مکش لوبه
پمپ های لوبه در زمره پمپ های پر قدرت قرار می گیرند. در این پمپ دو لوب طراحی و ساخته شده که روی دو محور جداگانه نصب شده اند. این دو لوپ در خلاف جهت و به صورت مماس با یکدیگر، می چرخند. این لوب ها هوای ورودی به پمپ را به دام انداخته و از طریق چرخش دورانی به سمت بیرون پمپ حرکت می دهند. ویژگی منحصر به فرد پمپ لوب، دارا بودن قدرت و سرعت مکش بالا می باشد. این پمپ ها دارای کاربردهای صنعتی در محدوده سنگین (Heavy Duty) هستند و قدرت مکشی معادل ۷۰۰۰ تا ۸۰۰۰ میلی متر آب دارند. با داشتن شرایط یکسان، پمپ هایی که دارای لوب های دو پره هستند، سرعت بیشتری دارند و پمپ های با لوب ۳ پره دارای قدرت مکش بیشتری می باشند. پمپ های لوب طول عمر زیادی دارند و به فیلتر صدا نیز مجهز شده اند.
پمپ مکنده بلید
پمپ بلید از دو دیسک پروانه ای غیر هم مرکز تشکیل شده است. دیسک کوچک تر که دارای پره می باشد، درون دیسک ثابت به حرکت در می آید. با چرخش دیسک، پره ها باز می شوند و با لبه دایره ثابت بیرونی تماس پیدا می کند. هوایی که وارد پمپ شده است توسط این چرخش درون پمپ مکنده به حرکت در می آید. در نهایت به علت مماس شدن پره ها با دایره بیرونی، راه عبور هوا بسته می شود. بنابراین هوا به سمت بیرون پمپ رانده می شود؛ در نتیجه، در درون پمپ خلا به وجود می آید. قدرت مکش بلید پمپ ها در جاروبرقی صنعتی که در ساختار مکنده تعبیه می شوند از ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ میلی متر آب می باشد. هر چه سطح تماس دو دیسک با یکدیگر بیشتر باشد قدرت مکش پمپ افزایش می یابد.
پمپ ونتوری
پمپ ونتوری یا پمپ مکنده هواکار از طریق انرژی جنبش هوا را با سرعت بسیار زیاد جا به جا می کند. در این پمپ یک مسیر انشعابی به گونه ای طراحی شده است که هوا از طریق آن وارد پمپ می شود. هوایی که از مسیر ورودی پمپ با سرعت زیاد به درون آن وارد شده، هوای داخل شده از کانال انشعابی را با خود به حرکت در می آورد و از طریق کانال خروجی به بیرون از پمپ می برد؛ این پدیده موجب به وجود آمدن خلا می شود. پمپ ونتوری بر خلاف پمپ های دیگر نیازی به موتور ندارد و از این رو در ساختار مکنده های ضد انفجار نیز بکار می روند. پمپ های ونتوری دارای قدرت مکش ۴۵۰۰ میلی متر آب می باشد و خلایی در حدود ۴۵ درصد ایجاد می کند.