استفاده از آب داغ برای تمیز کردن آلودگی های همانند روغن، چربی، واکس و همچنین ضدعفونی کردن محیط از دیرباز مورد توجه بوده است. امروزه با توجه به پیشرفت های تکنولوژیکی و تمایل برای کاهش هزینه‌ها، بسیاری از مراکز تجاری و صنعتی، به منظور برآوردن نیازهای خود در زمینه نظافت و شست و شو، از دستگاه های نظافت صنعتی نظیر بخارشوی صنعتی و واترجت آب گرم استفاده می نمایند. اگرچه اصول کار هر دو دستگاه بر مبنای استفاده از آب داغ استوار است اما تفاوت عمده ای بین آنها وجود دارد. در این مقاله تفاوت بین دستگاه بخارشوی صنعتی و واترجت آب گرم توضیح داده شده است و به شما کمک می شود که مناسب ترین دستگاه را متناسب با نیاز خود انتخاب نمایید.

تفاوت بین دستگاه بخارشوی صنعتی و دستگاه واترجت آب گرم

تفاوت عمده ای بین عملکرد آب داغ پرفشار در واترجت آب گرم و جریان بخار در بخارشور برای انجام عملیات شست و شو وجود دارد. در دستگاه واترجت آب گرم، یک پمپ آب جایگزین مثبت به سادگی آب را به یک نازل محدود کننده پمپاژ می کند. قطر باریک نازل، سرعت آب و متعاقبا شدت ضربه و قدرت تمیزکنندگی آن را افزایش می دهد. در واترجت، نازل محدودکننده آخرین بخش دستگاه است که آب از آن می گذرد.
حال آنکه عملیات شستشو با بخار، یک فرآیند کاملا متفاوت می باشد. دستگاه بخارشوی صنعتی از انبساط بخار آب در نقطه جوش برای افزایش سرعت قطرات آب استفاده می نماید. هرچه نازل دستگاه بخارشور به سطح مورد شست و شو نزدیک تر باشد، دما و سرعت ترکیب آب و بخار بیشتر بوده و عمل شستشو با سرعت بالاتری انجام می شود. با افزایش فاصله بین نازل و سطح، دمای ترکیب آب/بخار به سرعت کاهش می یابد. بنابراین برای بسیاری از کاربردهای نظافتی، نازل باید نزدیک به سطح مورد شستشو نگاه داشته شود تا بهترین نتیجه بدست آید.
آب در دستگاه بخارشوی صنعتی در دمایی در حدود ۱۶۰ درجه سانتیگراد در فشار نسبتا پایین ( ۸-۴.۵ بار) گرم می شود که در مقایسه با فشار لازم برای اغلب دستگاه های واترجت (۱۵۰-۳۰ بار) بسیار کمتر می باشد. اب در فشار اتمسفر (در حدود ۱.۰۱ بار) در دمای ۱۰۰درجه سانتیگراد به جوش می آید. در فشار بالاتر ، انرژی بیشتری لازم است تا مولکول های آب را به بخار تبدیل نماید، در نتیجه نقطه جوش افزایش می یابد. در فشاری کمتر از فشار اتمسفریک، برای مثال در ارتفاع، آب در درمایی کمتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد به نقطه جوش می رسد. آب در دستگاه بخارشوی صنعتی توسط پمپ به فشاری حداکثر ۸ بار فشرده می شود و در نزدیک دهانه نازل دمای آن به حدود  ۱۶۰ درجه سانتیگراد می رسد. آب در این دما در هر فشاری بیش از ۶.۹ bar به شکل مایع باقی می ماند. سپس آب از نازل محدودکننده عبور می کند و دیگر تحت فشار ناشی از پمپ آب نیست پس نمی تواند به شکل مایع باقی بماند و در حدود ۵۰ درصد آب بلافاصله به بخار تبدیل می شود. این جریان بخار به قطرات آب باقی مانده نیز، شتاب می بخشد.

مزایای استفاده از بخارشوی نسبت به واترجت آب گرم

بطور کلی برخلاف واترجت ها که برای تمیز کردن آلودگی های مقدار زیادی آب (همراه با فشار قوی) مصرف می کنند، میزان مصرف آب در بخارشوی صنعتی بسیار کمتر می باشد. در نتیجه پس از عملیات شست و شو، سطوح بصورت لغزنده و مرطوب برجای نمی مانند. از سوی دیگر از آنجائیکه سطح فشار کاری مورد نیاز در دستگاه بخار شوی صنعتی در مقایسه با واترجت کمتر می باشد، پمپ و موتور مورد نیاز برای این دستگاه کوچکتر بوده و نهایتا مصرف انرژی آن کمتر است. مزیت عمده دیگر دستگاه بخارشوی صنعتی آن است که سطح بسیار بالایی از بهداشت را فراهم می نماید. بنابراین این ابراز برای کاربرد در بیمارستان ها، آشپزخانه ها، رستوران ها و سایر اماکن نیازمند ضدعفونی شدن، مناسب می باشد. همچنین در اغلب موارد در دستگاه های بخارشوی صنعتی از مواد شیمیایی پاک کننده استفاده نمی شود که این مسأله خود می تواند از لحاظ صرفه جویی در هزینه ها و ملاحظات زیست محیطی حائز اهمیت باشد.

معایب استفاده از بخارشوی نسبت به واترجت آب گرم

اگرچه دستگاه های بخارشور از مزایای عمده ای همانند مصرف آب و انرژی کمتر، قدرت تمیزکنندگی بالاتر، فراهم نمودن سطح بالاتری از بهداشت، خشک شدن سریع تر و عدم استفاده از مواد شیمیایی برخوردار هستند اما همچنان در بسیاری از موارد استفاده از واترجت آب گرم ترجیح داده می شود.
با توجه به فشار بالای آب اسپری شده از دستگاه کارواش صنعتی این دستگاه برای استفاده در عملیات شستشوی گسترده تر همانند محوطه هایی با سطوح وسیع همانند کارخانه ها و دفاتر و همچنین محیط های پر رفت و آمد کارآمدتر بوده و سرعت کار در واترجت ها ۷ تا ۱۰ برابر بیشتر از بخارشوی صنعتی می باشد. بطور کلی از بخارشوی صنعتی برای تمیز نمودن انبارها و کارخانه استفاده نمی شود.
واترجت ها همچنین برای تمیز کردن مواد متخلخل همانند آجر، بتون و سنگ مرمر مناسب تر هستند. برای پاک کردن چنین سطوحی به نحو موثر، نیاز به جریان قوی آب می باشد تا آلودگی های فشرده شده را خارج نماید. برای پاک کردن عمیق زمین های آجری و سیمانی غالبا از واترجت ها استفاده می گردد.
استفاده از دستگاه بخارشوی صنعتی غالبا برای سطوح بسیار سخت توصیه می گردد. دمای خروجی دستگاه در حدود ۱۷۸ درجه سانتیگراد می باشد که می تواند به سطوح چوبی، رنگ خورده و سایر سطوح نه چندان سخت، آسیب جدی وارد نماید. همچنین موادی همانند کاغذ، پارچه و پلاستیک نباید در معرض بخار خروجی دستگاه بخارشور قرار گیرند. چنین دمایی برای شخص کاربر نیز بسیار خطرناک بوده و ملاحظات ایمنی فراوانی هنگام کار با دستگاه باید در نظر گرفته شود.
همچنین استفاده از بخار به دلیل دمای بالای آن برای تمیز کردن ماشین می تواند به سیستم کنترل الکتریکی، سیستم احتراق و سیستم سوپاپ هوای ماشین آسیب وارد نماید حال آنکه استفاده از دستگاه های کارواش آب گرم برای شست و شوی ماشین کم خطرتر می باشد.

نتیجه گیری

در حالت کلی می توان بیان کرد که استفاده از دستگاه های بخارشوی صنعتی کمتر است و کاربرد آنها را می توان به موارد خاصی چون یخ زدایی و ضدعفونی کردن سطوح محدود کرد. حال آنکه در طول زمان ثابت شده است که استفاده از آب داغ تحت فشار برای نظافت روشی کارآمدتر نسبت به استفاده از بخار می باشد زیرا دستگاه های واترجت آب گرم از مزیت تلاطم حجم آب تحت فشار در کنار دمای بالا برخوردار هستند.
جدول زیر مشخص می کند که هر یک از دستگاه های بخارشوی صنعتی و واترجت آب گرم در چه ویژگی مزیت دارند.